20 kwietnia w Czeskim Cieszynie odbyło się 14. Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. 183 delegatów obradowało w Ośrodku Kultury „Strzelnica”, by wybrać na czteroletnią kadencję nowe władze organizacji.

Na zjazd przybyli zaproszeni goście: ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Czeskiej Mateusz Gniazdowski, senator Rzeczypospolitej Polskiej Halina Bieda, poseł do Parlamentu Republiki Czeskiej Pavla Golasowská, senator Republiki Czeskiej Andrzej Feber, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz, wiceprezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Józef Wróbel, konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz.

Poza sprawozdaniem ustępujących władz organizacji delegaci odbyli interesującą i treściwą debatę plenarną, poruszając najistotniejsze kwestie dla polskiej mniejszości narodowej w Czechach.

Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz w swoim przemówieniu zaznaczył, że bardzo prężna działalność społeczności polskiej na Zaolziu jest doceniana przez różne środowiska polonijne. „Nieprzypadkowo przed kilkoma miesiącami liderzy największych organizacji, tworzących Europejską Unię Wspólnot Polonijnych, doroczne spotkanie Rady Prezesów odbyli właśnie na Zaolziu, by też móc podziwiać osiągnięcia miejscowych Polaków i czerpać doświadczenie. Bo razem tworzymy wielką wspólnotę polską na naszym kontynencie”. Prezydent Trusewicz zaznaczył, że Polacy w Czechach są bodajże najlepiej zorganizowaną polską mniejszością narodową w Europie”. Na ręce Mariusza Wałacha przekazał grawer – podziękowanie za członkostwo w EUWP z okazji 30-lecia organizacji.

Delegaci wybrali skład Rady Kongresu: Mariusz Wałach (157 głosów), Józef Szymeczek (149), Tomasz Pustówka (148), Andrzej Bizoń (148), Lucyna Škňouřil (126), Michał Przywara (121), Monika Plaškowa (119), Tomasz Onderek (117), Danuta Koné-Król (104).

Na prezesa Kongresu Polaków w Republice Czeskiej został wybrany Mariusz Wałach. Wiceprezesami zostali Tomasz Pustówka i Józef Szymeczek. Delegaci wybrali też członków Rady Nadzorczej Kongresu Polaków: Helena Legowicz (145), Dariusz Branny (145), Rafał Zawadzki (136), Paweł Kawulok (123), Szymon Ciahotny (121).

Kongres Polaków w Republice Czeskiej, jak również Polski Związek Kulturalno-Oświatowy i Polska Macierz Szkolna w tym kraju są członkami Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.

W drugiej połowie marca Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Litewskiej poddało pod konsultacje społeczne przygotowany projekt Ustawy o mniejszościach narodowych.

W liście do litewskiego resortu sprawiedliwości prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz wyraził swoje negatywne stanowisko co do tego, że poddany pod konsultacje społeczne projekt Ustawy o mniejszościach narodowych nie spełnia jednego z kluczowych zadań – wdrożenia prawa do umieszczania napisów nazw miejscowości, nazw ulic i innych znaków topograficznych, co m.in. zostało ujęte w stosownym projekcie Ustawy o mniejszościach narodowych, przygotowanym i poddanym procedowaniu przez Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej przed dziesięciu laty, lecz zaniechanym przez decydentów.

„Litwa ratyfikowała Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych, która m.in. stanowi o możliwości umieszczania tradycyjnych nazw lokalnych, nazw ulic i innych oznakowań topograficznych o charakterze publicznym w miejscach tradycyjnie zamieszkałych przez znaczącą liczbę osób należących do mniejszości narodowej. To i poszczególne inne istotne dla mniejszości narodowych założenia Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych od szeregu lat nie są implementowane do litewskiego systemu prawnego, mimo że nakazuje to Ustawa o umowach międzynarodowych, w szczególności art. 11 ust. 3” – napisał prezydent EUWP.

Edward Trusewicz wyraził zatroskanie, że nowa regulacja prawna nie przewiduje ochrony autochtonicznych mniejszości narodowych, które mają świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej – ich przodkowie zamieszkiwali na Litwie od wieków – i dążą do zachowania swojego języka, kultury oraz tradycji, i zaapelował do Rządu Republiki Litewskiej o „podjęcie prac nad uzupełnieniem projektu Ustawy o mniejszościach narodowych o przepisy wdrażające do litewskiego systemu prawnego założenia Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych, które wynikają z szacunku wobec etnicznej, kulturalnej, językowej i religijnej tożsamości każdej osoby należącej do mniejszości narodowej, oraz zezwalają na tworzenie odpowiednich warunków do wyrażania, zachowywania i rozwijania tej tożsamości w pluralistycznym i prawdziwie demokratycznym społeczeństwie”.

13 kwietnia w Domu Polskim Jana Pawła II w Rzymie odbył się XXIX Zjazd Związku Polaków we Włoszech. Obrady poprzedziła wspólna modlitwa.

Wśród gości, którzy też zabierali głos, byli: ambasador Rzeczypospolitej Polskiej we Włoszech Anna Maria Anders, senator Rzeczypospolitej Polskiej Halina Bieda, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Adam Kwiatkowski, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz, wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat, dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego Urszula Starakiewicz-Krawczyk i in.

Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz w swoim przemówieniu dziękował członkom Związku za aktywność, przypomniał, że Urszula Stefańska-Andreini w roku 2022 po raz pierwszy została wybrana na stanowisko sekretarza EUWP. Na ręce prezes Stefańskiej-Andreini przekazał dyplom honorowy za szczególne zasługi na rzecz integracji społeczności polonijnej we Włoszech oraz rozwoju Polonii europejskiej.

W drugiej części otwartych obrad zostało przedstawione sprawozdanie z bogatej działalności organizacji, w dyskusji nakreślono plany na najbliższy rok. Poruszone zostały kwestie nurtujące środowisko polonijne na Półwyspie Apenińskim, niemało uwagi poświęcono zagadnieniom związanym z młodzieżą.

Delegaci na zjazd wybrali Urszulę Stefańską-Andreini na stanowisko prezesa Związku Polaków we Włoszech, wiceprezesami zostały Elżbieta Grzyb i Jolanta Traczyk.

Związek Polaków we Włoszech jest członkiem Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.